اندیکاتورها (بخش سوم)
توجه: پیش از مطالعه این مطلب (اندیکاتور میانگین متحرک)، پیشنهاد می‌دهیم دو مقاله زیر را مطالعه نمایید:
- آموزش اندیکاتور در تحلیل تکنیکال / مثال موردی: شرکت سایپا (خساپا)
- آموزش اندیکاتور در تحلیل تکنیکال (قسمت دوم)
اندیکاتور میانگین متحرک (بخش اول):
در بخش اول و دوم از مجموعه نوشتارهای اندیکاتورها به صورت اجمالی به تعریف کلی و انواع دسته‌بندی‌های آن پرداختیم. حال در بخش سوم میخواهیم به بررسی یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین اندیکاتورهای بازار سرمایه به نام میانگین متحرک بپردازیم.
اندیکاتور میانگین متحرک:
اندیکاتور میانگین متحرک یک اندیکاتور قیمت مبنا می‌باشد که در دسته اندیکاتورهای روندنما و متاخر قرار می‌گیرد و به صورت خلاصه میانگین قیمت یک سهم را در طول یک دوره زمانی نشان می‌دهد.
از اندیکاتور میانگین متحرک می‌توان برای اندازه‌گیری تکانه بازار، مشخص کردن بازار رونددار و همچنین برای تعریف نواحی حمایت و مقاومت استفاده کرد.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های اندیکاتور میانگین متحرک، مشخص کردن روند حرکتی قیمت‌ها با استفاده از تنها یک خط است که این ویژگی با حذف نویز‌های تغییرات قیمت به دست می‌آید. اندیکاتور میانگین متحرک را می‌توان برای دسته از قیمت‌ها از جمله قیمت بسته شدن، باز شدن و یا بیشینه قیمت تعریف کرده و از اطلاعات آن استفاده کرد.
مجددا شایان ذکر است که اندیکاتور میانگین متحرک یک اندیکاتور متاخر است و نشان دهنده تغییرات اتفاق افتاده در گذشته است، لذا نمی‌توان از آن برای پیش‌بینی قیمت‌ها استفاده کرد.
این اندیکاتور همچنین پایه و اساس چندین اندیکاتور پرکاربرد دیگر تکنیکالی از جمله (Bollinger Bands) و (MACD) می‌باشد.
خانواده اندیکاتور میانگین متحرک شامل چندین اندیکاتور با روش‌های محاسبات مختلف است که با توجه به نیازهای تکنیکالی می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. با این وجود دو اندیکاتور “میانگین متحرک ساده” و “میانگین متحرک نمایی” از معروف‌ترین و پرکاربردترین اندیکاتورهای این خانواده میباشند که در ادامه به بررسی این دو اندیکاتور پرداخته خواهد شد.
۱- میانگین متحرک ساده (Simple Moving Average – SMA):
این اندیکاتور ساده‌ترین فرم اندیکاتور میانگین‌متحرک است که از میانگین ریاضی یک دسته از داده‌ها محاسبه می‌شود. به زبان ساده‌تر، تعداد مشخصی از قیمت‌ها با یکدیگر جمع و بر تعداد آن تقسیم می‌گردد.
پس از پایان هر دوره زمانی که برای این اندیکاتور تنظیم شده باشد (برای مثال پایان هر روز در دوره روزانه) قیمت جدیدترین روز وارد لیست قیمت‌ها شده و قدیمی‌ترین داده از لیست خارج می‌شود.
این نکته شایان ذکر است در اندیکاتور میانگین‌متحرک ساده، تمامی قیمت‌ها از اهمیت یکسانی برخوردار میباشند و تاثیر یکسانی بر میانگین نهایی دارند که این سبب می‌شود این اندیکاتور بیشترین تاخیر را در میان اندیکاتورهای این خانواده داشته باشد.
۲- میانگین متحرک نمایی (Exponential Moving Average – EMA):
روش میانگین‌گیری در این اندیکاتور که می‌توان آن را پرکاربردترین و یا مهم‌ترین اندیکاتور این خانواده نامید به صورت وزنی می‌باشد. به این معنی در هنگام میانگین‌گیری داده‌ها جدیدتر تاثیر بیشتری در مقدار نهایی دارند که این عمل سبب می‌شود اندیکاتور نسبت به وقایع جدیدتر عکس‌العمل بیشتری نشان دهد.
تفاوت اصلی این اندیکاتور با میانگین متحرک ساده آن است که داده‌های قدیمی هیچگاه از میانگین‌گیری حذف نمی‌شوند حتی اگر خارج از محدوده انتخاب شده باشند.
این داده‌ها در محاسبات باقی می‌مانند ولی به دلیل ماهیت میانگین‌گیری در این اندیکاتور گاها هیچ تاثیری در مقدار نهایی نخواهند داشت.
با توجه به مطالب گفته شده، خالی از لطف نیست که به بررسی مفاهیم مربوط به این دو اندیکاتور بر روی یک نمونه واقعی از داده‌های بورسی بپردازیم.
در نمودار زیر که مربوط به تایم فریم روزانه نماد #شبندر (پالایش نفت بندرعباس) می‌باشد خط قرمز رنگ نشان دهنده میانگین متحرک ساده و خط آبی رنگ نشانگر میانگین متحرک نمایی، هر دو در بازه ۱۵ روز بر روی قیمت بسته شدن نماد در هر روز میباشند.
همانطور که مشخص می‌باشد اندیکاتور میانگین‌متحرک نمایی علاوه بر دقت بهتری که نسبت به میانگین متحرک ساده در تعیین روند حرکتی قیمت‌ها دارد، نسبت به تغییرات قیمت‌ها نیز واکنش سریعتری داشته که این ویژگی سبب می‌شود معامله‌گران از تغییرات روند حرکتی قیمت‌ها سریعتر آگاه شوند.
اگر به محدوده ۱۵ فروردین الی ۱۵ اردیبهشت سال ۹۹ این نمودار با دقت بیشتری نگاه کنیم، مشخص می‌باشد که اندیکاتور میانگین متحرک نمایی خود را با سرعت بیشتری با قیمت‌های افزایشی این نماد تطبیق می‌دهد در حالی که اندیکاتور میانگین‌متحرک ساده با توجه به ساختار تاخیری زیادی که دارد از قیمت‌های جدید که در حال افزایش میباشند فاصله می‌گیرد.
همانطور که مشخص می‌باشد خانواده اندیکاتور متحرک یکی از قابل تنظیم‌ترین اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال میباشند که هر معامله‌گر می‌تواند با توجه به نیاز خود آن را تنظیم کرده و از آن بهترین استفاده را داشته باشد. با این وجود برای شروع کار با اندیکاتورهای فوق، اطلاعات این نوشته کافی می‌باشد.
در بخش دوم اندیکاتور میانگین‌متحرک به بررسی چند نمونه کاربرد این اندیکاتورها در بازار بورس ایران پرداخته خواهد شد تا معامله‌گران بعد از آن بتوانند به سادگی از اطلاعات ارزشمند این اندیکاتور استفاده نمایند.
